Почитувана Претседателке,

Почитуван Претседател на Собранието,

почитуван Претседател на Владата,

почитувани пратеници на Собранието, 

почитувани министерки и министри,

почитувани поглавари на верските заедници,

драги партнери на Германија,

драги граѓанки и граѓани,

почитувани гости, 

Ви посакувам срдечно добредојде на Денот на германското единство! Срдечно му благодарам и на прекрасниот аматерски женски хор „Фрида“ за нивниот енергичен вовед.

Посакувавме подобри временски  услови за да го прославиме заедно со Вас овој посебен ден. Планиран беше прием во градина. Но, кога метеоролошките станици пред неколку дена прогнозираа нагло паѓање на температурата и обилни врнежи од дожд, секако дека ми паднаа на ум сите паметни изреки: вистинското пријателство се покажува дури тогаш кога заедно им се пркоси на бурата и дождот.  

Пријателството и кохезијата, и меѓу општествата и одвнатре, во денешно време се поважни од кога било. Денес доживуваме време на невидена нестабилност и пресврти. Доживуваме како хуманитарни катастрофи како војни и конфликти, го прават животот во достоинство да биде недостижен за многу луѓе. И во Европа повторно војна го одредува нашето политичко дејствување – нешто што со децении беше незамисливо за повеќето луѓе. Руската агресија врз Украина го разнишува европскиот мировен поредок во неговите темели. Меѓународниот поредок базиран на правила покажува пукнатини, кои не застануваат дури ни пред фундаментите на демократиите со богата традиција. 

Нам Германците ова разнишување на глобалниот поредок ни продира длабоко во свеста. Бидејќи 80 години по крајот на ужасот од Втората светска војна, сè уште добро се сеќаваме на чудото од новонастанатата доверба. Таа се базираше на цврстата верба дека со заедничка одбрана на слободата можеме да создадеме поредок што ќе гарантира човечност. Токму оваа доверба ѝ го трасираше патот на мојата земја назад кон заедницата на народите. И довербата во овој меѓународен поредок базиран на правила беше таа што всушност со Договорот 2+4 го трасираше исто така и патот кон повторното обединување на Германија. 

Особено оттука потекнува одговорноста за Германија да се залага за правда, мир и почит. Добро е да се знае дека Северна Македонија притоа е доверлив партнер на наша страна. Заедно ја преземаме одговорноста во рамките на Обединетите нации каде што Германија одново се стреми за место како непостојана членка во Советот за безбедност. Заедно стоиме еден до друг во рамките на НАТО.

Германија и Северна Македонија, рамо до рамо. 

Како Германци се сметаме за одговорни да се залагаме и за силна Европа, токму сега во време на потреси. И тоа сакаме да го направиме рамо до рамо со нашиот партнер Северна Македонија.  

Кога меѓународниот поредок базиран на правила покажува пукнатини, кога политиката на моќта го зазема местото на правото и кога економските зависности се употребуваат како оружје, тогаш постои закана да стане кревко и европското ветување за безбедност, стабилност и благосостојба. 

Дами и господа,

некои од Вас сега може си мислат: тоа не нè засега нас, ние не сме членка на ЕУ, туку „само“ на патот натаму. 

Но, оваа мисла не е далекусежна. Затоа што Европа не завршува на денешните граници на ЕУ. Економските турбуленции, геополитичките тензии, безбедносно-политичките предизвици – тие не сопираат ниту на царинските ниту на граничните премини. Без разлика дали земја-членка или на патот натаму: сите ние сме дел од еден заеднички европски простор кого го разнишуваат истите сили. 

Европа е простор на меѓусебно преплетување, кој не може да се осмислува од еден единствен центар. Нашиот заеднички европски простор живее од многуте точки на поврзување, кои како ѕвезди ја развиваат својата сила на светење во различно време и во различни области. 

Ова испреплетување на Европа не е создадено сега во сегашноста. Уште во антиката постоеле такви точки на поврзување, кои вмрежувале далечни географски простори меѓу себе преку улиците, администрацијата и трговијата. Помислете само на големите археолошки локалитети тука, помислете на Скупи или Хераклеа. Тоа се места кои претставуваат и споделено европско минато. Германски и македонски археолози направија план заедно да го истражат ова заедничко минато. Тие ја збогатуваат нашата германско-македонска, нашата европска соработка со уште една фасета. Со Германскиот археолошки институт (ДАИ) и Лајбниц-Центарот за археологија извонредни истражувачки институции настапуваат на сцената на германско-македонските односи.

Дозволете да се вратиме назад од антиката во сегашноста. Во денешна Европа античките точки на поврзување имаат свој еквивалент: помислете на нашето дигитално поврзување. „Дигиталниот самит на Западен Балкан“ кој се одржуваше минатите два дена во рамките на Берлинскиот процес тука во Скопје, го постави вистинскиот правец: работиме на заедничка дигитална иднина, која обезбедува еднаков пристап и максимална корист за сите. 

За дигиталното поврзување на финансиските текови, конкретната инфраструктура гласи СЕПА: единствена област за плаќање во евра.  Таа ги спојува точките на поврзување во рамките на европскиот простор во една поголема целина, така што се создава модерен простор на пропустливост. За неколку дена, системот СЕПА ќе биде готов за употреба во Северна Македонија, тоа е нова точка на поврзување, нова ѕвезда на СЕПА-небото!

Дами и господа, 

Во Германија учтиво е од економистите да се побара да пресметаат што конкретно би значел еден ваков чекор за економијата со конкретни бројки. Го направивме тоа и ги прашавме германските економски експерти. Нивниот одговор беше: самата непосредна економска корист од намалувањето на трошоците за прекугранични плаќања што произлегува од влезот во СЕПА е енормна. Претпријатијата и физичките лица што имаат трансфери меѓу Северна Македонија и другите земји од СЕПА-просторот ќе заштедат околу 62 милиони евра секоја година.  

Секако дека не станува збор само за бројки. Го прошируваме нашиот заеднички европски простор на доверба, сигурност и чувството дека сме дел од поголема целина. Голем чекор на патот кон европската интеграција, кој уште повеќе ги зближува Германија и Северна Македонија.

Европа ја живее интеграцијата преку инфраструктурата. Во антиката поврзувањето  се одвивало преку патиштата, пазарите и градовите, а денес тоа успева преку дигиталните мрежи и финансиските системи. Европската интеграција не се создава само од Брисел или Стразбур, туку од интензивирање на односите „на лице место“. Тоа ја прави Европа толку резистентна. СЕПА во платежната инфраструктура, европските оптички мрежи, дигиталните образовни простори – сите тие се модерни еквиваленти на античка магистрала. И онака како што некогаш Скупи и Хераклеа се наоѓале на една таква магистрала, така денес нашето дигитално секојдневие сведочи дека Северна Македонија е дел од нашиот заеднички европски простор.  

Основите за силна Европа што ја опфаќа Северна Македонија се очигледни. До нас е да ја посакувамe оваа силна, поврзана Европа; до оние што веќе се членки на Европската Унија и до оние што се на патот кон неа. 

Европското ветување за безбедност, стабилност и благосостојба за сите нас може да опстои само ако и понатаму инвестираме во солидарноста и кохезијата на Европа. Затоа што Европа е повеќе од Унија. Европа е заедница со заедничка судбина, заеднички предизвици и споделена иднина, која заедно мора да ја надоградиме и браниме. 

Да преземеме заедно одговорност за нашата Европа, Северна Македонија и Германија како Европејци, рамо до рамо.

Благодарам.